
Plano de Ensino
Turma 7103 - Estudos em Fisiologia Humana - 2014/2
Curso: Eixo Básico
Período: 2
Professor(es): Daniele Suzete Persike, Marcos Evaristo Paixão Amorim
Carga Horária: 136 h
Ano/Semestre: 2014/2
Ementa
Estudo integrado do funcionamento dos principais sistemas do corpo humano através da abordagem fisiológica, biofísica, bioquímica e molecular.
Competências
Desenvolver saberes que façam um elo entre as ciências básicas e a área da saúde. Integrando o conhecimento adquirido dos diversos sistemas compostos por células, tecidos e órgãos, para compreender de que forma o organismo humano mantém a homeostasia.
Habilidades
Adquirir o conhecimento de processos bioquímicos e biofísicos celulares, nos diferentes sistemas, para entender como esses processos são responsáveis pela origem, desenvolvimento e progressão da vida. O saber pesquisar deverá ser desenvolvido junto com esse conhecimento, de forma que o graduando possa aplicá-lo na prática diária na área da saúde.
Programa
BIOQUÍMICA
1.Conceitos importantes de química:
-Ligação química, forças de atração inter e intra moleculares; polaridade e propriedades fisico-químicas da água e compostos orgânicos, hidro e lipossolubilidade;
2. pH e sistema tampão:
- conceitos de ácidos e bases, importância, escala de pH, pK,
- tampões biológicos: sistema tampão carbonato-bicarbonato;
3. Aminoácidos:
-Conceito, classificação, função biológica, propriedades físico-químicas;
4. Proteínas e peptídeos:
-Conceito, ligação peptídica, classificação, função biológica, estruturas;
5. Enzimas:
-Generalidades e propriedades;
6. Carboidratos:
-Carboidratos simples e de reserva: estrutura, função, classificação;
7.Lipídeos: -Estrutura, função, classificação, propriedades;
8. Metabolismo de Carboidratos: glicólise; ciclo de Krebs e cadeia transportadora de elétrons/fosforilação oxidativa;
9. Metabolismo de lipídios:
-Oxidação de ácidos graxos (Beta-oxidação) 10.Metabolismo de proteínas: aspectos gerais.
FISIOLOGIA
11. Introdução à fisiologia 12. Fisiologia celular; 13. O ser vivo e o meio interno; sistemas controlados; 14. Transporte de substancias através das membranas excitáveis; 15. Compartimentos e líquidos corporais, difusão, osmose e tônus celular; 16. Fisiologia do sistema sanguíneo; 17. Fisiologia do sistema muscular; 18. Fisiologia do sistema cardiovascular; 19. Fisiologia do sistema respiratório; 20. Fisiologia do sistema nervoso; 21. Fisiologia do sistema digestório; 22. Fisiologia do sistema renal; 23. Fisiologia do sistema endócrino;
Metodologia
Aulas expositivas e dialogadas,; desenvolvimento de atividades individuais e/ou em grupo.Estudo de artigos científicos relacionados com os sistemas trabalhados em sala de aula. Materiais utilizados: Recursos de áudio-visual (projetor de multimídia e TV) ; utilização do quadro branco.
Avaliação
Para registro acadêmico os discentes obterão pontuações por atividades presenciais através de dois graus G1 e G2.
G1 (Conteúdo ministrado no primeiro bimestre) Prova teórica (PT1) no valor de 7,0 (Prof Marcos) Prova teórica (PT2) no valor de 7,0 (Prof Daniele) Atividades (A1) no valor de 3,0 compreendendo 2,0 artigo científico e 1,0 trabalho em sala (Prof Marcos) Atividades (A2) no valor de 3,0 (Prof Daniele) G1=PT1+PT2+A1+A2/2 G2 (Conteúdo ministrado nos dois bimestres) Prova teórica (PT1) no valor de 6,0 (Prof Marcos) Prova teórica (PT2) no valor de 7,0 (Prof Daniele) Atividades (A1) no valor de 4,0 compreendendo 2,0 artigo e 2,0 miniteste (Prof Marcos) Atividades (A2) no valor de 3,0 (Prof Daniele) G2=PT1+PT2+A1+A2/2 Caso o discente perca alguma das avaliações ou não obtenha a média maior ou igual a 6,0 poderá realizar uma prova (teórica) no valor de 10,0 pontos para substituir o grau em questão contemplando todo o conteúdo ministrado ao longo do semestre. A freqüência superior a 75% nas aulas será um pré-requisito para a aprovação do discente.
Obs : Datas de provas definidas conforme calendário acadêmico 2014.
Bibliografia
Básica
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
LEHNINGER, A. L. Princípios de bioquímica. São Paulo: Savier, 1985
GUYTON, A.C. Tratado de Fisiologia Médica. 10.ed. Riode Janeiro: Guanabara Koogan, 2002.
COSTANZO, Linda S.. Fisiologia. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1999.
Complementar
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.
CHAMPE, P.C. Bioquímica Ilustrada. Porto Alegre: Artmed, 2007. Dose, Klaus. Bioquímica. São Paulo: EPU, 1982.
STRYER, LUBERT. Bioquímica. 4.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1996.
GUYTON, A.C., Fisiologia Humana e Mecanismos das Doenças. 6.ed. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 1998.
GUYTON, ARTHUR C.. Fisiologia humana. 6. ed.. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan. 1988.